Kunstenaarsstatuut & tewerkstelling

Vacatures in de muzieksector

Op onze website vind je alvast de vacatures binnen de muzieksector die ons toegestuurd worden. Op de websites van Cultuurnet Vlaanderen en het Sociaal Fonds voor Podiumkunsten vind je vacatures van zowel binnen de muzieksector als de bredere cultuursector. Ook VDAB heeft een sectie voor Creatieve en Artistieke Functies.

Algemene inleiding

Op 1 juli 2003 trad het sociaal statuut van de kunstenaar in werking. Het kunstenaarsstatuut is van toepassing op alle kunstenaars die tegen betaling voor een opdrachtgever werken. Het is niet van toepassing op kunstenaars die:

  • zonder opdrachtgever werken;
  • gratis werken (of enkel hun onkosten vergoed krijgen);
  • artistiek bezig zijn in de schoot van een vennootschap waarvan ze zelf bestuurder of zaakvoerder zijn (in dat geval vallen ze onder het zelfstandigenstatuut);
  • louter bezig zijn in familiale kring.

Het kunstenaarsstatuut doet even wel nog heel wat vragen rijzen. Wat wordt precies verstaan onder “kunstenaar”? Is er een verschil tussen een scheppend en een uitvoerend kunstenaar? Wat verstaat men precies onder een artistieke prestatie? Wat betekent het statuut eigenlijk concreet? Hoe werkt het allemaal in de praktijk?

Om aan al deze vragen een antwoord te bieden, hebben de verschillende steunpunten actief in de kunstensector (waaronder het Muziekcentrum Vlaanderen) samen het Kunstenloket opgericht.

Het kunstenloket staat inmiddels op eigen benen en biedt eerstelijnshulp en info. Niet alleen omtrent het statuut van de kunstenaar, maar ook rond tal van andere socio-juridische thema’s (auteursrechten, organisatie van artistieke activiteiten, belastingen…) waarmee kunstenaars te kampen hebben.

Het Kunstenloket biedt deze informatie op verschillende manieren aan. Op www.kunstenloket.be kan je alvast terecht voor een gebruiksvriendelijke F.A.Q. (Frequently Asked Questions) lijst met vragen en antwoorden rond allerlei thema’s. Daarnaast organiseert het Kunstenloket op regelmatige tijdsstippen infosessies rond socio-juridische thema’s. De infosessies worden ondermeer aangekondigd op www.muziekcentrum.be en via de Muziekcentrum-nieuwsbrief.

Vind je geen antwoorden op je vragen of heb je een specifiek probleem, dan kan je beroep doen op juridische eerstelijnshulp. Je vragen worden telefonisch door een jurist geanalyseerd en beantwoord. Bij complexe problemen kan je ook een afspraak maken voor persoonlijk advies. Een uur lang kan je met een jurist ingaan op jouw specifieke situatie. Alle praktische info hierover vind je op www.kunstenloket.be.

Je kan met vragen omtrent rechten en plichten verbonden aan het statuut ook terecht bij de Commissie Kunstenaars. De Commissie Kunsten is een deelwerking van het Rijksinstituut voor de Sociale Verzekeringen der Zelfstandigen. Meer uitleg over het Kunstenaarsstatuut tenslotte vind je ook in de brochure "a href="http://www.vca.be/pdf/aMag_Statuut.pdf">Spelregels in de kunst: het statuut van de kunstenaar", uitgegeven door het Vlaams Centrum voor Amateurkunsten.

Werken met SBK's

Als muzikant/uitvoerend artiest moet je in principe voor elk optreden een arbeids overeenkomst met je werkgever (de organisator) afsluiten. In dat geval kan je een beroep doen op Sociale Bureaus voor Kunstenaars of interim-kantoren die zich als tus- senpersoon tussen de organisator en de artiest opstellen. Zij vervullen de rol van werkgever en handelen administratieve en financiële verplichtingen af, waaronder de dimona-aangifte, uitbetaling, sociale en fiscale inhoudingen. In ruil vraagt de organi satie een percentage van het factuurbedrag. Ze zorgen voor een correcte inschrijving van de kunstenaars in het werknemersregime. De werknemer en de opdrachtgever kunnen op deze manier op hun twee oren slapen wat betreft alle administratieve plichten, de uitbetaling en de opbouw van rechten in verband met werkloosheid en pensioen. De SBK’s bieden verschillende diensten aangepast aan de noden van de activiteiten in de artistieke en culturele sector, waaronder raad over sociale, fiscale, financiële en commerciële zaken. De Sociale Bureaus voor Kunstenaars verzorgen echter geen boekingen en gaan ook niet op zoek naar opdrachten voor artiesten. Bekijk hier de lijst met erkende SBK's. 

Andere bureaus voor loonadministratie

SMArt (Steungevende Maatschappij voor artiesten) is een organisatie die net zoals een SBK artiesten helpt met de loonadministratie van kortlopende opdrachten. Hoewel SMart juridisch geen werkgever is maar een gemandateerde uitbetaler, voorziet het in een fonds dat de uitbetaling van de lonen garandeert.  Daarnaast kan je bij SMart terecht voor het productioneel en boekhoudkundig beheer van je artistieke projecten en voor alles wat je wilde weten over je sociale en fiscale rechten als kunstenaar en over auteursrechten.
Meer info over SMart vind je op www.smartvzw.be

Naast SBK's en bestaan ook gewone sociale secretariaten die organisaties bijstaan met hun personeelsadministratie. Op de website van de Federale Overheidsdienst Sociale Zekerheid vind je een lijst van sociale secretariaten.

De kleine vergoedingsregeling

De kleine vergoedingsregeling biedt de mogelijkheid om een kleine vergoeding toe te kennen aan kunstenaars, zonder dat hiervoor sociale bijdragen en belastingen moet worden betaald. Als de wettelijke voorwaarden worden nageleefd worden deze kleine vergoedingen immers automatisch (dus geen verantwoordingsstukken vereist) beschouwd als forfaitaire onkostenvergoedingen die vrijgesteld zijn van sociale, maar volgens de huidige stand van zaken, niet van fiscale heffing. Volgens onze berichten is men echter bezig aan een wetsontwerp om deze forfaitaire vergoeding ook vrij te stellen van belasting.  De voorwaarden zijn:

  • de vergoeding mag niet meer dan xx euro per dag bedragen; (kan vermenigvuldigd worden per verschillende opdrachtgever op 1dag)
  • het totaal bedrag van vergoedingen toegekend binnen de kleine vergoedingsregeling mag per jaar niet meer zijn dan xxx euro;
  • het aantal dagen waarop beroep gedaan wordt op de kleine vergoedingsregeling mag niet hoger dan 30 dagen zijn;
  • het aantal dagen waarop achtereenvolgens bij dezelfde opdrachtgever beroep wordt gedaan op de kleine vergoedingsregeling mag niet hoger dan 7 dagen zijn;
  • invullen van de kunstenaarskaart (van zodra deze beschikbaar is).

Omdat de kunstenaarskaart momenteel nog niet voorhanden is, is het aan te raden dat de opdrachtgever een lijst opmaakt van de toegekende kleine vergoedingen en dat hij/zij eveneens een verklaring op eer laat ondertekenen door de kunstenaar, waarin wordt bevestigd dat de kunstenaar voldoet aan de opgelegde voorwaarden. Iedereen die een artistieke prestatie en/of een artistiek werk levert kan beroep doen op de kleine vergoedingsregeling. Belangrijk is wel dat men op het ogenblik van de prestatie niet verbonden is aan de werkgever als werknemer, zelfstandige of ambtenaar tenzij men verbonden is voor prestaties van een andere aard. Bovendien is deze onkostenvergoeding niet cumuleerbaarbaar met andere onkostenvergoedingen (cfr. vervoersonkosten, restaurantkosten).

Voor meer informatie over de kleine vergoedingsregeling kan je terecht op www.kunstenloket.be.
Een voorbeelddocument voor het opstellen van een overeenkomst via de kleine vergoedingsregel kan eveneens via deze site worden gedownload.
Documenten > thema: vergoedingen > type: voorbeelddocumenten  "Verklaring op eer kleine vergoedingsregeling"

Belastingen

Welke inkomsten zijn belastbaar in België? Zijn prijzen en subsidies belastbaar? Hoe worden mijn inkomsten uit auteursrechten en nevenrechten belast? Op dit soort vragen en meer biedt het Kunstenloket op zijn website www.kunstenloket.be (zie f.a.q.) antwoord.

Voor meer algemene informatie kunt u terecht bij Fisconet. Fisconet is een fiscale gegevensbank die door de FOD FINANCIEN gratis ter beschikking van de bevolking wordt gesteld.  Fisconet bevat, naast gegevens over verschillende belastingen en taksen, ook informatie over een aantal niet-fiscale materies, zoals bijvoorbeeld het burgerlijk recht en het boekhoudrecht.

Vrijwilligerswerk

Met vragen rond vrijwilligerswerk kan je terecht bij het Vlaams Steunpunt Vrijwilligerswerk (www.vrijwilligerswerk.be). Op hun webstek vind je alvast inleidende informatie over ondermeer de aansprakelijkheid en verzekering bij het inzetten van vrijwilligers en over hoe het zit met de kostenvergoeding voor vrijwilligers. De organisatie publiceerde ook een handig boekje voor vrijwilligers waarin je aan de hand van vraag en antwoord, opgelet en tips ontdekt hoe de wet in elkaar zit.

Voor een wegwijs in het vrijwilligerswerk kan je ook hier terecht op deze site van de Vlaamse Gemeenschap.

Ben je als organisatie eerder op zoek naar vrijwilligers kan je dit laten registreren op www.vrijwilligersjobs.be.

Werkeloosheidsregeling

Inlichtingen over de werkloosheidsregeling kan je verkrijgen bij het plaatselijke werkloosheidsbureau van de Rijksdienst voor Arbeidsvoorziening (RVA). Tip: de RVA heeft op zijn website ook een interessante lijst van vaak gestelde vragen en antwoorden rond kunstenaars en werkeloosheidsregelingen op zijn website.

Loopbaanbegeleiding voor uitvoerend kunstenaars

Loopbaanvragen kunnen opduiken tijdens verschillende fasen in een carrière. Door tijdig en pro-actief stil te staan bij de verdere uitbouw of heroriëntering van een loopbaan kan je deze actiever sturen en beheren. Het project "INTER.MEZZO" van het Sociaal Fonds voor de Podiumkunsten van de Vlaamse Gemeenschap biedt uitvoerend kunstenaars loopbaanbegeleiding op maat van de sector. Voor de uitwerking van de dienstverlening wordt samengewerkt met VDAB en Arabel.
Meer info: www.podiumkunsten.be

Trefwoorden: , , , , ,