Conferentie en debat "Kunstenaars en hun tussenpersonen"
Dit is een gearchiveerd bericht
11.02.2010
Op dinsdag 23 februari 2010 (14-18u) stelt SMartBe in het Volkshuis van Sint-Gillis het boek "Kunstenaars en hun tussenpersonen" voor. Daarna volgt een debat rond de rol van tussenpersonen in de artistieke sector.Alle praktische info: www.smart.beDe artistieke creatie en de verspreiding van kunstwerken is een proces dat verloopt via een complexe keten van functies: productie, uitgave, verspreiding, enzovoort. Al deze functies zijn noodzakelijk om het artistieke oeuvre te bestendigen. Ze worden uitgeoefend door zowel publieke als private tussenpersonen, in de commerciële of de non-profitsector. Samen vormen ze een keten, waarvan sommige schakels zwak zijn of zelfs ontbreken. In een aantal artistieke sectoren bestaan er inderdaad leemtes: bepaalde functies, die nochtans essentieel zijn voor het creatieproces, worden niet ingevuld. Dit heeft een remmend effect op de ontwikkeling van de cultuureconomie.
Elke sector en deelsector heeft zijn specifieke eigenheden, die bepalend zijn voor de te ontwikkelen tussenfuncties. Sommige functies zijn transversaal: ze bestrijken meerdere artistieke sectoren (boekhouding, sociaal secretariaat, opnamestudio’s, enz.). Andere functies vereisen een grondige kennis van de betrokken sector, zoals promotie, verspreiding, legitimering. Deze functies staan niet altijd los van elkaar: tussenpersonen kunnen simultaan of opeenvolgend verschillende taken op zich nemen voor een beperkt aantal projecten.
De kunstenaar doorloopt gedurende zijn carrière verschillende fases, die al dan niet tot de publieke erkenning van zijn oeuvre leiden. In het begin van hun carrière trachten kunstenaars vaak zelf de taken van de tussenpersonen te vervullen, vaak eerder uit noodzaak dan uit vrije keuze. Dit vereist een grote veelzijdigheid: ze moeten dan immers uiteenlopende vaardigheden ontwikkelen, wat vaak tot het onaangename gevoel leidt voortdurend te moeten schipperen tussen de meest verschillende functies.
In een tweede fase gaat de kunstenaar op zoek naar personen en structuren die hem kunnen helpen bij een aantal specifieke taken. In bepaalde gevallen zal hij bijdragen tot de ontwikkeling van nieuwe functies of zal hij bestaande functies bijsturen indien ze niet zijn afgestemd op de kunstvormen die hij creëert. Het grootste struikelblok is hier dat hij vaak over onvoldoende middelen beschikt om deze tussenpersonen te bezoldigen en/of dat de uiteindelijke financiële winst in veel gevallen onbestaande of verwaarloosbaar is. De eerste samenwerkingsverbanden, vaak op vrijwillige basis, tonen aan dat de kunstenaar in staat is derden te overtuigen van zijn potentieel. Dit soort vrijwillige samenwerkingscontexten hebben uiteraard hun beperkingen: de geïnvesteerde tijd, het professionalisme en de financiële input zijn niet optimaal. Dat heeft een remmend effect op de ontwikkeling van het artistieke oeuvre.
Ten slotte zijn ook de erkenning en de faam die de kunstenaar en de tussenpersoon genieten bepalend voor de aard van de samenwerking. Voor beide partijen is het een voortdurende zoektocht naar een goed evenwicht. Uiteindelijk streven zowel de kunstenaar als de tussenpersoon naar een samenwerking die is gebaseerd op een vertrouwensrelatie. Er is een vorm van kruisbestuiving in het spel: de reputatie van de ene heeft een impact op die van de andere.
Elke artistieke discipline moet zelfredzaam zijn, zijn ontwikkeling kunnen sturen en daarvoor de nodige middelen kunnen verzamelen, met name door de creatie van vertegenwoordigende beschermingsstructuren. Het is ook van groot belang dat de financiële middelen worden gemutualiseerd via op zich rendabele tussenschakels. De winst kan dan opnieuw worden geïnvesteerd in andere activiteiten, die vanuit financieel oogpunt minder rendabel zijn maar onontbeerlijk voor de ontwikkeling van de artistieke creatie.
Trefwoorden: cultureel ondernemerschap, cultuurmanagement