Databank

Op zoek naar een lijst van platenfirma's? Concertzalen? Bookers?... Neem een kijkje in onze databank!

Muziekarchief.be
Info over meer dan 30.000 Belgische albums, singles, compilaties en rariteiten...

Fred Van Hove

Levend monument in de internationale freejazz-scène.

Uit "The Finest in Belgian Jazz" : Fred Van Hove werd geboren in Antwerpen in 1937. Wordt in wezen steeds her-boren gezien zijn (vrije) geïmproviseerde muziek. Gaat binnen zijn hels (hemels?) werkschema al eens met vakantie, wat de plannen voor een babbel kan doorkruisen. Piano, accordeon, imposant kerkorgel : het zijn enthousiaste uitdrukkingsmiddelen van het leven. ‘Ik speel muziek omdat ik het nodig heb en wil spelen. Bestaan betekent zich uitdrukken en communiceren : ik doe het met behulp van klanken.’ Fred was in 1996-‘97 Cultureel Ambassadeur van Vlaanderen. En is het nog : in augustus 2002 speelde hij met trombonist Johannes Bauer op het festival van Beiroet, hoewel de Vlaamse Regering haar eigen krantenannonces tot aanvraag van reissubsidies door artiesten wegens financiële beperkingen niet kon hard maken… ‘Dat ze dan geen aankondigingen plaatsen waarin van restricties of prioriteiten geen sprake is!’ Fred is al-tijd (terecht) wat revolutionair geweest, ook toen de (toenmalige) BRT in 1972 een grove discrepantie hanteerde tussen de gages van Amerikaanse en Belgische musici bij Jazz Middelheim (zie hoofdstuk WIM in het historisch gedeelte). Het eerste Free Music Festival ging toen in de Antwerpse Muze. Vader Van Hove was beroepsmusicus en had een ruime jazzplatencollectie. Parkers Dial-versie van ‘Lover Man’ greep Fred wel even aan, maar ze maakte van hem niet direct een jazzfanaat. Al vormde hij met wat vrienden een jazzgroepje. ‘Maar eigenlijk heb ik me in deze muziek nooit echt thuisgevoeld, al volgden we de evolutie op de voet : Ornette Coleman, John Coltrane, die ik in 1965 in Comblain hoorde.’ Maar inmiddels… ‘Wat me bij jazz stoorde was de traditionele ordening, de strenge structuur van de thema’s en het duidelijk bepaalde akkoordenverloop in de harmonie. Daar moest toch wat op te vinden zijn.’ Wat stelselmatig gebeurde toen hij in de Antwerpse Mok bij het Mike Zinzen Kwartet pianist Paul Dumont mocht vervangen. ‘Binnen het geijkte be-boprepertoire speelde ik al eens een solo in modes, niet meer op akkoorden. Jongere musici als saxofonist Kris Wanders en de betreurde drummer Jan Van de Ven kwamen erbij. Met hen ben ik op het nieuwe pad doorgegaan en dat leidde tot een voor dat moment fantastische ontdekking, tot iets wat ik altijd had willen doen. Ik was bij een muziek beland met onbelemmerde improvisatiemogelijkheden, een muziek die volgens mijn ideeën verliep en niet meer volgens het traditionele schema. Dat zal in 1967 geweest zijn.’ Maar wat bleek? ‘Dat er in de ons omringende landen een aantal musici was, dat in dezelfde richting geëvolueerd was : Nederlanders als Willem Breuker, Han Bennink en Misha Mengelberg; Engelsen als Evan Parker en Paul Rutherford; Duitsers als Peter Brötzmann en Peter Kowald; en een Zwitserse als Irene Schweizer.’ In het symbolische jaar 1968 nam hij tijdens het de eerste (prestigieuze) Berliner Jazztage ‘Requiem for Che Guevara, Martin Luther King, John F. and Robert Kennedy, Malcolm X’ op. Met o.m. (van de hierboven geciteerde musici) Wanders, Breuker, Kowald en Bennink (MPS). Dit label had ook de eerste Duitse vrije plaat uitgebracht : Gunther Hampels ‘Heartplants’ uit januari 1965. Een half jaar voor ‘Requiem’ was de sleutelpaat van de Europese vrije geïmproviseerde muziek opgenomen : ‘Machine Gun’ voor het label van Brötzmann, later met een tweede versie heruitgegeven op FMP (Free Music Production), het merk van Jost Gebers. ‘Jost was zelf bassist en kende het wereldje van binnenuit. Ik had zelf het geluk veel in Duitsland te werken, de mensen waren er nieuwsgierig naar de nieuwe muziek. Ze apprecieerden die ook, net als in de toenmalige Oostzone.’ Fred zat op alle eerste vijf FMP-lp’s. Kwam Gent. ‘Bassist Paul Van Gysegem organiseerde in het statige Gravensteen het Avant Garde Festival en daar vroeg hij me solo te spelen, iets wat ik voordien nog nooit gedaan had.’ Ook kwam Jazz Middelheim solo aan in 1971. Mon Devoghelaere: ‘Criticus met een heel wijde opvatting. Het deed me wel veel plezier dat de allereerste plaat op zijn label een solo-opname van mij uit februari 1972 was. Met een fijn hoesontwerp van Paul Ielegems: 2/3 blauwe lucht, daarin de labelnaam ‘Vogel’ in volle vlucht, 1/3 rode grond. Met op de horizon een zwarte piano en een witte stoel. Geen titel, gewoon mijn naam, helemaal in kleine letters. Zijn tweede plaat kreeg de logische naam ‘een tweede vogel’, nu in duo met Cel Overberghe. De platen komen terug uit als deel van een dubbel-cd bij UMS in Chicago. Op de tweede hoor je de voor Fred belangrijke klokken van de Carolus-Borromeuskerk en de geluiden van de metrowerken, die toen aan de gang waren. Klokken, kerk, kerkorgel. ‘Dat begon allemaal bij Maurice vande Vannet, ooit - hij is nu overleden - baas van De Spiegel in Brugge. Een kleurrijk figuur. Er stond daar in het conservatorium een kerkorgel. ‘Dikke Maurice’ nodigde drie pianisten - Alexander Schlippenbach, Misha Mengelberg en mezelf - uit om er een orgelconcert te komen spelen. Sindsdien liet de idee mij niet meer los, het fascineerde mij enorm. Ik speel meestal in Duitsland, vooral in protestantse kerken. De eerste opname was in de Sankt-Peter Kirche in Sinzig am Rhein in augustus 1979 (FMP). Met een lange titel: ‘Between 2 battles, the warrior has a well-deserved rest at the soft breast of his beloved lady and dreams of other dispairs and victories’. Ik heb de plaat zelf niet meer… Dus maken we samen maar een sprong in de tijd. Steve Lacy ? ‘Jaren speelden we samen, voor een eerste hoorbaar resultaat moet je wachten tot het duo-stuk dat we op ‘Five Facings’ voor FMP opnamen. Recent speelde ik nog met hem in Café Central in Brussel in het kader van de Europese afscheidstournee van Steve. Hij wordt professor aan de universiteit van Boston.’ Een hechte basis in de vrije geïmproviseerde muziek is de interactie tussen de deelnemers. Begin al met zijn tweeën : Fred met Lacy, Michel Portal, Anthony Braxton, Paul Rutherford, Albert Mangelsdorff, Johannes Bauer, Konrad Bauer, Phil Wachsmann, de ook al betreurde Annick Nozati, Joëlle Léandre (opgenomen voor uitgave door Radio France in 2001), het grandioze concert met André Goudbeek bij de Mechelse Jazzdag juni 1999. Het pianoduo met Christian Leroy, dat uitgroeide tot het Belgisch Pianokwartet, de MLA/MLB/MLF (Musica Libera Antverpiae/Belgiae/Flandriae) formules tot het nonet en vroeger de WIM-Fanfare. Recent verschenen het FIN Trio (Fred, drummer Ivo Vander Borght en cellist Nikos Veliotis op WIMprozes), f.i.quartet met saxofonist Luc Houtkamp, trompettist Herb Robertson en Ivo (X-O), GratHovOx (rietblazer Frank Gratkowski, Fred en drummer Tony Oxley) (nuscope recordings, Dallas) en onuitgegeven materiaal van Brötzmanns groepen uit Fuck de Boere en de andere versie van ‘Machine Gun’ (ook bij UMS in Chicago) Een foto in het Franse Jazz Magazine toont Fred met de Franse sopraan- en altsax Etienne Brunet naar aanleiding van een als disque d’émoi beoordeelde Franse orgel-cd (in Parijse kerken) voor het Saravah-label. ‘De Culturele Ambassadeurs zijn bevoorrechte partners van de Vlaamse Regering. Vrij geïmproviseerd in het Voorbeeldige Brussel en het Verre Buitenland’… Alle tekst (c) Jempi Samyn - 2002.

Selectieve discografie

	Spraak & roll (2003) free & experimental jazz Fred Van Hove		Complete Vogel recordings (2002) free & experimental jazz Fred Van Hove
	Improvisations (2001) free & experimental jazz Étienne Brunet, Fred Van Hove		Fin Trio (2001) free & experimental jazz Fred Van Hove, Ivo Vander Borght, Nikos Veliotis
	Organo pleno (1993) free & experimental jazz Fred Van Hove, Johannes Bauer, Annick Nozati		H-Ambitieus (1992) free & experimental jazz, 20ste eeuw Fred Van Hove, Paul Van Gysegem, Juan De Granero, Roel Richelieu Van Londersele, Roel Richelieu Van Londersele, Paul Van Gysegem

Selectieve discografie als componist

	Een heidens requiem (2011) free & experimental jazz Fred Van Hove, Fred Van Hove

Selectieve discografie als medewerker

	Quat (2011) Jazz Els Vandeweyer

Verwante items in de databank